Dlaczego warto mieć trust?

Czym jest trust?

Trust (po polsku często tłumaczony jako „fundusz powierniczy” lub „zaufanie majątkowe”) to prawna struktura, w której jedna osoba (tzw. „trustor” lub „settlor”) przekazuje swoje aktywa innej osobie lub instytucji (tzw. „trustee”) w celu zarządzania nimi na rzecz określonych beneficjentów. Trust może funkcjonować zarówno za życia fundatora, jak i po jego śmierci – w zależności od rodzaju trustu.

Podstawowy podział trustów według prawa Nowego Jorku

Prawo stanu Nowy Jork przewiduje kilka kluczowych rodzajów trustów. Oto ich najważniejsze kategorie:

1. Revocable Living Trust (Trust, który można odwołać za życia)
   To najczęściej stosowany rodzaj trustu, który pozwala osobie przekazać swoje aktywa do trustu, zachowując jednocześnie kontrolę nad nimi za życia. Po śmierci fundatora aktywa przechodzą automatycznie na rzecz beneficjentów bez potrzeby przeprowadzania postępowania spadkowego (tzw. „probate”).
   Pani Maria, lat 72, mieszkanka Nowego Jorku, postanawia utworzyć revocable living trust, aby ułatwić swoim dzieciom odziedziczenie domu, kont bankowych i inwestycji bez konieczności przechodzenia przez sąd. Dzięki temu jej majątek może zostać przekazany szybko i prywatnie, bez dodatkowych kosztów.
2. Irrevocable Trust (Nieodwołalny trust)
   W przypadku tego trustu, po przekazaniu aktywów fundator nie ma już prawa do ich zmiany ani cofnięcia trustu. Taka konstrukcja oferuje korzyści podatkowe i ochronę przed wierzycielami.
   Pan Tomasz prowadzi dochodowy biznes i obawia się pozwów oraz zobowiązań finansowych. Tworzy irrevocable trust i przekazuje do niego nieruchomości oraz inwestycje. W ten sposób chroni część swojego majątku przed ewentualnymi roszczeniami sądowymi.
3. Testamentary Trust (Trust testamentowy)
   Ten rodzaj trustu tworzony jest na mocy testamentu i zaczyna obowiązywać dopiero po śmierci fundatora. Często wykorzystywany w przypadku, gdy spadkodawca chce kontrolować w jaki sposób majątek będzie przekazany dzieciom (np. rozłożenie wypłat na raty).
   Małżeństwo Nowaków posiada dwóch niepełnoletnich synów. W swoim testamencie umieszczają zapis o stworzeniu trustu testamentowego, który wypłaca środki dzieciom w trzech etapach: po osiągnięciu 21, 25 i 30 lat. Trustee (zarządca trustu) nadzoruje te wypłaty i dba o rozsądne zarządzanie funduszem.
4. Special Needs Trust (Trust dla osób niepełnosprawnych)
   To szczególny rodzaj trustu stworzony z myślą o osobach z niepełnosprawnością. Umożliwia przekazanie środków finansowych bez ryzyka utraty uprawnień do świadczeń rządowych (takich jak Medicaid lub Supplemental Security Income – SSI).
   Rodzice 10-letniego Adama, chorego na autyzm, tworzą specjalny trust, w którym gromadzą środki na jego przyszłą opiekę. Dzięki temu Adam zachowuje prawo do wsparcia socjalnego, a jednocześnie ma dostęp do dodatkowych środków, np. na rehabilitację, sprzęt medyczny czy edukację.
5. Charitable Trust (Trust charytatywny)
   Trusty charytatywne służą do wspierania organizacji dobroczynnych. Oferują istotne korzyści podatkowe, a ich konstrukcja może być bardzo elastyczna.
   Pani Barbara, filantropka z Manhattanu, tworzy charitable remainder trust, w którym ustanawia fundusz wspierający uniwersytet, który ukończyła. W międzyczasie korzysta z przychodów generowanych przez aktywa trustu, a po jej śmierci pozostały majątek przechodzi na rzecz uczelni.

Korzyści z tworzenia trustów

• Ominięcie postępowania spadkowego (probate), które może być kosztowne i czasochłonne.
• Prywatność – w przeciwieństwie do testamentów, trust nie jest dokumentem publicznym.
• Kontrola nad majątkiem – możliwość określenia, kiedy i jak środki mają być przekazane.
• Ochrona majątku – szczególnie w przypadku irrevocable trustów.
• Planowanie podatkowe – w niektórych przypadkach umożliwia minimalizację podatków od darowizn i spadków.

Dlaczego warto skonsultować się z prawnikiem?

Tworzenie trustu to poważna decyzja prawna i finansowa. Nawet jeśli dostępne są gotowe formularze i internetowe usługi, samodzielne sporządzenie trustu może prowadzić do błędów, które skutkują nieważnością dokumentu lub nieosiągnięciem zamierzonych celów.

Główne powody, dla których warto skorzystać z pomocy prawnika:

• Dopasowanie trustu do indywidualnej sytuacji – każda rodzina ma inne potrzeby i strukturę majątkową.
• Zgodność z obowiązującym prawem stanu Nowy Jork – przepisy mogą się różnić od tych w innych stanach.
• Unikanie błędów formalnych – niewłaściwe sformułowanie dokumentu może unieważnić trust.
• Zrozumienie konsekwencji podatkowych – niektóre trusty mogą podlegać opodatkowaniu, inne dają ulgi.
• Długoterminowe wsparcie i aktualizacja dokumentów – sytuacja życiowa i finansowa może się zmieniać, a dokumenty muszą za tym nadążać.

Podsumowanie

Trusty stanowią potężne narzędzie w planowaniu majątkowym według prawa stanu Nowy Jork. Oferują różnorodne możliwości – od prostego przekazania majątku, po skomplikowane strategie podatkowe i ochrony przed wierzycielami. Niezależnie od celu, dla którego są tworzone – czy to ochrona dzieci, osób niepełnosprawnych, czy wsparcie organizacji charytatywnych – każdorazowo ich sporządzenie powinno odbywać się przy udziale wykwalifikowanego prawnika.

Tworzenie trustu to nie tylko akt prawny, ale także świadome planowanie przyszłości – własnej i najbliższych.